Có lẽ, nội dung chúng ta viết chẳng đủ sức để thay đổi suy nghĩ của ai cả.
Hoặc là, do chúng ta viết chưa đúng cách.
Tôi từng bị ném đã dữ dội vì một bài viết.
Hồi 2022, một quán cafe trong Đà Nẵng đã viral khi đăng post từ chối nhận khách mang theo trẻ nhỏ vào quán. Tôi theo dõi vụ việc, đọc rất nhiều ý kiến bình luận, và cũng chia sẻ quan điểm của mình, rằng: quy định không sai, nhưng cách truyền tải thì chưa tinh tế.
Tôi viết một bài về chủ đề này. Sau khi đăng trên Facebook cá nhân, tôi chia sẻ lại nó trong một cộng đồng về Content.
(Tôi đã lục tìm lại được link bài viết đầy đủ, bạn có thể đọc thêm).
Điều tôi không ngờ được là chỉ 10 phút sau khi được duyệt, nó bị ném đá dữ dội đến mức tôi phải xóa đi ngay.
“Có nghĩ kĩ khi viết bài chưa?”
“Muốn thể hiện gì ở đây?”
“Văn vở vừa thôi”.
“Có hiểu vấn đề không mà đưa ý kiến?”
…
Tôi chỉ dám đọc lướt qua, nhưng những comment kiểu này đã ghim sâu vào lòng tôi một vết sẹo.
Từ sau đó, tôi luôn sợ những gì mình viết sẽ khiến ai đó hiểu lầm, mất lòng, khó chịu. Tôi cũng lo lắng lỡ sẽ bị ai đó vào “vạch trần”, rằng mình thì có gì giỏi giang đâu mà dám đưa ra ý kiến (đây là biểu hiện của hội chứng imposter syndrone, tôi biết).
Đó là lý do tôi luôn chọn cách viết an toàn nhất - trung lập hết mức có thể, cẩn trọng khi dùng từ ngữ, và ngại đưa ra ý kiến trái chiều. Tôi cứ nghĩ làm thế là ổn lắm, không ai có cớ gì mà bắt bẻ tôi nữa. Cho đến khi cả 2 người Mentor về Business của tôi đều bảo rằng: “Em có chuyên môn, nhưng cách viết của em HIỀN quá!”
Cái “hiền” đó giữ cho tôi được yên ổn. Nhưng đồng thời, nó cũng khiến tôi trở nên mờ nhạt. Rồi tôi nhận ra một thứ còn đáng sợ hơn cả việc bị ném đá: đó là sự VÔ HÌNH. Sự an toàn của nội dung “hiền” chính là cái bẫy lớn nhất ngăn tôi phát triển.
Ai sẽ quan tâm, khi tôi chỉ viết những điều mà người khác cũng viết, theo một cách vô thưởng vô phạt cơ chứ?
Là một người kinh doanh chuyên môn, đặc biệt lại trong ngành Content Marketing, tôi không thể cứ “hiền” và “vô hình” mãi. Thế nên, tôi quyết định thử làm khác đi trong các bài chia sẻ.
Thay vì viết “Đây là 4 điều homestay của bạn cần làm trước khi xây kênh”, tôi viết: “Việc xây kênh hôm nay, có thể khiến thương hiệu homestay của bạn khó phát triển vào ngày mai.”
Thay vì viết “Hãy thay đổi cách truyền thông về homestay”, tôi viết: “Khách hàng không mua phòng của bạn đâu. Nghe thì phũ, nhưng đó là sự thật. Dù bạn là một homestay, một khu nghỉ dưỡng, hay một mô hình lưu trú nào thì khách hàng cũng không mua phòng của bạn.”
Thay vì viết “Làm sao để tạo ra nội dung chuyên môn mà vẫn chạm”, tôi viết: “Kiến thức của bạn rất hay, nhưng nó sẽ “vô giá trị” nếu khách hàng không “cảm” được.”
Ban đầu, tôi cứ nghĩ mình chỉ đang điều chỉnh phần Hook để bài viết hấp dẫn hơn. Nhưng khi xâu chuỗi lại, tôi nhận ra tôi đã thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận khi viết nội dung.
Không chỉ cung cấp thông tin, tôi mời họ nhìn vấn đề ở một góc độ khác.
Không chỉ trình bày quan điểm, tôi đưa cho họ lý do để hành động.
Và đó cũng là lúc các bài viết của tôi chuyển mình: sâu hơn, tác động mạnh mẽ hơn, viral và chuyển đổi tốt hơn.
Tôi đặt tên cho nó là kỹ thật Reframing - khi bạn tái định hình cách người đọc sẽ tiếp nhận thông tin. Nói cách khác, nó giống như việc bạn trao cho khách hàng một cặp kính râm với màu sắc mới, để họ nhìn khung cảnh cũ với cảm nhận lại khác đi.
Có thể bạn sẽ bị phản đối, vì họ đã quen nhìn mọi thứ với màu sắc cũ.
Nhưng cũng có thể, nếu làm đúng cách, bạn sẽ giúp họ khai mở một góc nhìn mới cho vấn đề, và khiến họ khao khát được biết thêm.
(Như cách tôi đã làm trong bài viết này hoặc bài viết này).
Vậy, làm sao để bắt đầu thực hành Reframing?
Ở đây, tôi gợi ý cho bạn 5 cách có thể áp dụng ngay.
#1: Context Reframe (Tái định hình bối cảnh)
Hành vi hoặc sự thật có thể không thay đổi, nhưng nó sẽ được nhìn nhận khác ở một bối cảnh khác.
Ví dụ: Một người hướng nội, tỉ mỉ, có thể sẽ gặp vô vàn thách thức nếu làm nghề Sales. Nhưng khi được đặt vào đúng môi trường - như là công việc trợ lý chẳng hạn, họ sẽ phát huy được toàn bộ thế mạnh của mình.
Vậy nếu bạn là một Coach về sự nghiệp, bạn có thể viết một bài về chủ đề: “Bạn fail trong công việc, không phải vì không có năng lực. Chỉ là năng lực của bạn chưa được đặt vào đúng môi trường phù hợp mà thôi.”
#2: Meaning Reframing (Tái định hình ý nghĩa)
Trong trường hợp này, chúng ta sẽ giữ nguyên bối cảnh - nhưng thay đổi cách nhìn nhận vấn đề.
Ví dụ: Tôi đã từng có một bài viết về các biểu hiện như “Chán việc, nhảy việc liên tục, mắc kẹt trong mức lương thấp…” của người làm Content. Đặt trong bối cảnh thông thường, chúng ta sẽ thấy đó là một tình trạng rất bế tắc. Nhưng khi nhìn qua lăng kính tích cực hơn, tôi nhận ra: chỉ những người khao khát vươn lên mới thấy khó chịu với tình trạng đó.
Vì vậy, tôi đã viết: Lương thấp, burn-out, liên tục muốn nhảy việc… - những dấu hiệu cho thấy sự nghiệp Content của bạn sắp “cất cánh”.
Và bài viết đó đã chạm tới rất nhiều người, thu hút cho tôi một danh sách khách hàng tiềm năng đang gặp vấn đề tương tự.
#3: Value Reframing (Tái định hình giá trị)
Bí quyết nằm ở chỗ, bạn thay đổi thước đo mà khách hàng dùng để đánh giá sản phẩm hoặc vấn đề.
Ví dụ: Bạn bán một chiếc sofa có giá 20 triệu. Khách hàng có thể sẽ thấy nó quá đắt. Nhưng khi bạn bán cho họ một nơi để nuông chiều bản thân mỗi ngày, bền bỉ trong suốt 10 năm tới, họ sẽ thấy nó “đáng mua” hơn.
#4: Assumption Reframing (Tái định hình giả định).
Đây là khi bạn lật ngược một định kiến xã hội, hoặc một niềm tin giới hạn/quan điểm sai lầm của người đọc.
Ví dụ: Trong bài viết này, chị Huyền Lưu - một Coach về sức khỏe đã lật lại những hiểu biết chưa đúng về ánh nắng mặt trời (rất thú vị, bạn nên đọc nha!)
#5: Narrative Reframing (Tái định hình câu chuyện)
Cùng một dữ liệu, nhưng cách chúng ta lựa chọn để kể cũng sẽ thay đổi cách người đọc tiếp nhận nó.
Ví dụ: Nếu bạn là một người mới chỉ có 1 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực A.
Bạn có thể viết: Tôi có 1 năm kinh nghiệm… (nghe sẽ khá ít ỏi).
Hoặc bạn có thể viết: Suốt hơn 1 năm qua, tôi đã tiếp xúc với … khách hàng, thử nghiệm … cách để tìm ra đâu là thứ thực sự hiệu quả (nghe đáng tin cậy hơn nhiều).
Vậy đấy, trả lời cho câu hỏi tôi đặt ra ở tiêu đề: Tôi tin rằng một nội dung, nếu được viết đúng cách, hoàn toàn có thể lay chuyển độc giả và đưa họ đến hành động.
Bạn đã bao giờ thử Reframing nội dung chưa? Nếu chưa, hãy áp dụng kỹ thuật này và quan sát hiệu quả nha!
(Reply Newsletter nếu bạn có điều gì muốn chia sẻ với tôi nhé!)